Woordenlijst
Inleiding
Deze woordenlijst bevat veelgebruikte Japanse woorden uit het aikido om het begrijpen van de lessen te vergemakkelijken. Met dank aan de Aikidocentrum Utrecht.
| Algemeen | |
|---|---|
| ai | harmonie, evenwicht, eenwording |
| ki | levenskracht, levensenergie |
| do | weg, leer, discipline |
| aikido | weg van het in harmonie brengen van ki |
| aikikai | organisatie voor verspreiding van aikido |
| onegaishimasu | alstublieft (aan begin van les of oefening) |
| domo arigato gozaimashita | dank u wel (aan einde van les of oefening) |
| uke | ontvanger van de techniek (aanvaller) |
| tori, nage | uitvoerder van de techniek (verdediger) |
| Personen | |
| Morihei Ueshiba o sensei | wijlen oprichter van aikido |
| Kisshomaru Ueshiba doshu | wijlen zoon van oprichter en eerste doshu |
| Moriteru Ueshiba doshu | kleinzoon van oprichter en huidige doshu |
| o sensei | grootmeester |
| sensei | meester |
| Voorwerpen | |
| dojo | oefenruimte (plaats van verlichting) |
| Hakama | Broekrok (na zwarte band) |
| tatami | matten in de dojo |
| keikogi | oefenkleding, aikidopak |
| obi | band |
| Lichaamsdelen | |
| hara | lichaamscentrum, oorsprong van ki, zwaartepunt van lichaam |
| tai | lichaam |
| men | hoofd |
| shomen | gezicht |
| yokomen | zijkant hoofd |
| kubi | nek |
| mune | borst |
| kata | schouder |
| hiji | elleboog |
| ude | arm |
| kote | pols |
| te | hand |
| ashi | been, voet |
| ashi kubi | enkel |
| Soorten technieken | |
| suwari waza | zittende technieken |
| tachi waza | staande technieken |
| hanmi handachi waza | technieken voor zittende tori en staande uke |
| Houdingen | |
| seiza | zitten op voeten met wreef op de mat |
| kiza | zitten op knieën met tenen in de mat |
| hidari hanmi | halfopen houding, links voor |
| migi hanmi | halfopen houding, rechts voor |
| ai hanmi | halfopen houding, gelijke stand t.o.v je partner |
| gyaku hanmi | halfopen houding, ongelijke stand t.o.v je partner |
| Oefeningen | |
| chokuto | vallen met afslaan |
| kaiten | rollen |
| ikkyo undo | ikkyo-oefening |
| tori fune | roeioefening |
| furi tama | schudden met handen, links boven |
| kokyu ho | ademhalingskrachtoefening |
| haishin undo | brugoefening |
| Tellen | |
| ichi | een |
| ni | twee |
| san | drie |
| shi, yon | vier |
| go | vijf |
| roku | zes |
| shichi, nana | zeven |
| hachi | acht |
| kyu | negen |
| jyu | tien |
| Richtingen | |
| shomen | voorkant of voorwaarst |
| yoko | zijkant of zijwaarts |
| omote | langs voorkant partner |
| ura | langs achterkant partner |
| ushiro | achterkant of achterlangs |
| uchi | binnen, binnenwaarts |
| soto | buiten, buitenwaarts |
| irimi | ingaand |
| tenkan | wegdraaiend |
| Verplaatsingen | |
| ukemi | (letterlijk ontvangen met het lichaam) |
| mae ukemi | voorwaarts ontvangen van techniek |
| yoko ukemi | zijwaarts ontvangen van techniek |
| ushiro ukemi | achterwaarts ontvangen van techniek |
| + kaiten | rollen |
| + chokute | afslaan |
| taisabaki | lichaamsverplaatsing, lichaamsbeweging |
| tai sabaki irimi | ingaande voorwaartse lichaamsverplaatsing |
| tai sabaki tenkan | uitdraaiende rugwaartse lichaamsverplaatsing |
| tai sabaki irimi tenkan | combinatie lichaamsverplaatsing |
| tai sabaki tenkai | 180 graden lichaamsdraai om as |
| tai sabaki kaiten(irimi tenkai) | achterste voet stap voorwaarts en draai om as |
| tai sabaki tenshin | zij- en achterwaarts stappen met voorste voet |
| tai sabaki sokumen | begin van sumi otoshi, zijwaarst ingaan |
| uchi sabaki | beweging binnenlangs |
| soto sabaki | begewing buitelands |
| shikko | lopen op knieen |
| Aanvallen (kogeki) | |
| kata dori | greep naar één schouder |
| ryo kata dori | greep naar beide schouders |
| katate dori | greep naar één pols |
| katate dori ryote mochi | greep naar één pols met beide handen (morote dori) |
| ryote dori ryote mochi | greep naar beide polsen (ryote dori) |
| sode dori | greep naar mouw |
| mune dori | greep naar revers of borst |
| ryo hiji dori | greep naar beide ellebogen |
| hiji dori | greep naar elleboog |
| ushiro eri dori | van achteren greep naar kraag |
| ushiro kubi dori | van achteren greep naar nek |
| ushiro kubi shime | van achteren verwurging van nek |
| kubi shime | verwurging van nek |
| yokomen uchi | slag naar zijkant van hoofd |
| shomen uchi | slag naar voorkant of bovenkant van hoofd |
| kata dori shomen uchi | greep naar schouder en slag naar hoofd van boven |
| jodan tsuki | stoot of steek naar bovenste deel lichaam |
| chudan tsuki | stoot of steek naar middelste deel lichaam |
| gedan tsuki | stoot of steek naar laagste deel lichaam |
| mune tsuki | stoot of steek naar revers of borst |
| shomen uchi kiawaze | combinatie van shomen uchi en jodan tsuki |
| Technieken (waza) | |
| osae waza / katame waza | klemtechieken (hiervan bestaan ook een nage waza uitvoeringen) |
| ikkyo | elleboog klem, pin down |
| nikyo | pols indraaing, schouder klem |
| sankyo | pols verdraaiing, schouder klem |
| yonkyo | pols klem op zenuw, pin down |
| shiho nage | vier richtingen worp |
| kote gaeshi | pols verdraai worp |
| nage waza | werptechnieken |
| irimi nage | ingaande worp |
| tenchi nage | hemel-aarde worp |
| sumi otoshi | hoek worp |
| koshi nage | heup worp |
| juji garami nage | kruis worp |
| ude kime nage | elleboog klem worp (armhefboomworp) |
| uchi kaiten nage | binnenlangs onderdoor raddraai worp |
| soto kaiten nage | buitenlangs raddraai worp |
| kokyu nage | ademhalingskracht worp |
| uchi kaiten kokyu nage | binnenlangs onderdoor raddraai ademhalingskracht worp |
| soto kaiten kokyu nage | buitenlangs raddraai ademhalingskracht worp |
| jiyu waza | vrije stijl technieken |
| randori | vrije stijl technieken met meerdere aanvallers |
| ushiro waza | techieken voor aanvallen van achteren |
| Wapens | |
| ken, tachi, katana | zwaard |
| bokken | houten zwaard |
| jo | houten stok |
| bo | lange houten stok |
| tanto | mes of dolk |